Spacer po dzielnicy Nowy Port w Gdańsku

Tagi

cmentarz ewangelicki, elewator, falowiec, Gdańsk, kamienice w Nowym Porcie, Kolonia Abegga, Kościół pw. Świętej Jadwigi Śląskiej, Misyjny Kościół Morski Niepokalanego Serca Maryi, Morski Dom Kultury, Nabrzeże Zbożowe, Nowy Port, Oceania, pomuchla, Twierdza Wisłoujście, ulica Rybołowców, zajezdnia tramwajowa, zespół domków Kolonii Abegga

Nowy Port to jedna z najstarszych dzielnic Gdańska nieodłącznie związana z morzem, która przez lata była zapomniana i dopiero od niedawna odzyskuje dawny blask. Tu król pruski nakazał wybudowanie portu (miał zagrozić bogatemu Gdańskowi) i tutaj rozpoczęła się II wojna światowa.

W Nowym Porcie jest jeden falowiec przy ulicy Wyzwolenia 51. Ma on 12 kondygnacji, 5 klatek schodowych i 230 m długości. Jego budowę ukończono w 1978 roku. Jest to jedyny falowiec, który został zbudowany równolegle do morza (falowce w dzielnicy Przymorze powstały prostopadle do morza) i to właśnie ze względu na silne podmuchy wiatru zaniechano dalszej jego budowy. W czasach, gdy w falowcu były jeszcze drewniane okna, silny wiatr podczas sztormu sprawiał, że okna na wyższych kondygnacjach mogły wypaść. Budynek jest zatem krótszy niż planowano, ale za to o jedną kondygnację wyższy. Jako ciekawostkę napiszę jeszcze, że przed tym falowcem jeździł kiedyś pociąg. W samym centrum osiedla położone były tory kolejowe, które bezpośrednio sąsiadowały z falowcem oraz przecinały się z torowiskiem tramwajowym na ulicy Marynarki Polskiej. Dziś torów kolejowych już tutaj nie ma, a w miejscu dawnego szlaku biegnie chodnik oraz droga dla rowerów.

Przypomnę, że najdłuższy polski falowiec powstawał w latach 1970-1973 i położony jest na gdańskim osiedlu Przymorze przy ulicy Obrońców Wybrzeża. Ma 16 klatek schodowych.

To budynek dawnego Morskiego Domu Kultury, zaprojektowany w stylu realizmu socjalistycznego. Budynek otwarto w listopadzie 1954 roku i miał być on elementem wielkiego planu urbanistycznego, który zakładał utworzenie w Nowym Porcie nowego śródmieścia Gdańska. Tu miało koncentrować się życie tej dzielnicy. Realizację tego planu zarzucono po 1956 roku. W tym Morskim Domu Kultury działały różne sekcje, organizowano odczyty i prelekcje oraz imprezy muzyczne i taneczne. Założono tutaj Gdańskie Studium Piosenki, kształcące młodych piosenkarzy wśród których była Irena Jarocka i Grażyna Łobaszewska. W latach 90. XX wieku Zarząd Portu Gdańskiego sprzedał ten budynek. Teraz mieści się tu Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa i Bank PKO. W 2017 roku kręcono tutaj scenę do filmu „Kamerdyner” w reżyserii Filipa Bajona.

Przed wejściem stoją popiersia Stefana Żeromskiego i Feliksa Nowowiejskiego.

Za tym budynkiem znajduje się informacja, że w tym miejscu w latach 1689-1947 był cmentarz ewangelicki. Potem go zlikwidowano i na jego miejscu w 1960 roku powstał ogród jordanowski.

Idąc dalej doszłam do Nabrzeża Zbożowego, które obecnie jest remontowane. Przy tym nabrzeżu cumuje stalowy żaglowiec Oceania należący do Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk, który został wybudowany w Stoczni Gdańskiej w 1985 roku. Trudno go jednak zastać w porcie ponieważ pływa przez około 240 dni w roku. Jest on obecnie największym polskim instytutem badającym problemy fizyki, chemii, biologii i ekologii morza.

Tutaj znajdują się dwa bliźniacze elewatory nr 3 i 4. Powstały jeszcze przed I wojną światową, a ich pierwszym przeznaczeniem było składowanie buraków cukrowych dostarczanych z Rosji (dlatego nazywano je rosyjskimi lub Rosyjskim Dworem). Funkcjonują do dzisiaj i są własnością spółki Gdańskie Młyny. Pojemność elewatorów w przypadku składowania tzw. zbóż twardych wynosi 12 000 ton.

W pobliżu, na ulicy Starowiślnej 2 znajduje się Dworek Fischera z XIX wieku, a w zasadzie to co z niego zostało ponieważ budynek niszczeje i czeka na inwestora. Należał on do Richarda Fischera – jednego z gdańskich browarników. Richardowi Fischerowi mieszkańcy zawdzięczają wybrukowanie lokalnych ulic oraz dostęp do wody źródlanej. Piwo z tego browaru było znane w całej Europie. Produkowano tutaj także likiery. Warzenie piwa kontynuowano do zniszczenia browaru w 1945 roku.

W oddali widać Twierdzę Wisłoujście, która jest niezwykłym zabytkiem sztuki fortyfikacyjnej. Została zbudowana u ujścia Wisły do Bałtyku kilkaset lat temu. Miejsce to stanowiło ważny punkt strategiczny, ponieważ można było stąd kontrolować ruch statków wychodzących i wchodzących do portu w Gdańsku. Pierwsze wzmianki o tym miejscu pochodzą z XIV wieku. Na początku była to budowla drewniana i często ulegała uszkodzeniu. Dopiero w 1482 roku zbudowano murowaną cylindryczną wieżę – służyła do celów obronnych i była także latarnią morską. W latach 1518-21 wzniesiono wokół latarni dodatkowe drewniane umocnienia, a w ciągu kolejne obiekty obronne, które złożyły się na całość fortyfikacji Wisłoujścia. Pod koniec XVI wieku i w kolejnych wiekach zbudowano wiele umocnień. Po I wojnie światowej Twierdza utraciła znaczenie militarne, a w 1945 roku została niemal doszczętnie zniszczona. O tym obiekcie napiszę jeszcze osobny post.

Z Nowego Portu widać cylindryczną wieżę oraz bastiony Fortu Carre. Do 1889 roku zwieńczeniem wieży był późnobarokowy hełm z około 1721 roku. Po pożarze spowodowanym uderzeniem pioruna, hełm odbudowano w formie stożka krytego łupkiem który przetrwał do 1945 roku.

Widać stąd także Polski Klub Morski i biały domek, który jest pozostałością parafii św. Olafa w Wisłoujściu.

Z Nabrzeża Zbożowego poszłam do zajezdni tramwajowej. Dawniej na budynku nie było zegara, który obecnie się tu znajduje. Tory skierowane są ukosem w stosunku fasady budynku. Może zmieścić się tutaj 125 wagonów. W 1899 roku w Nowym Porcie powstało przedsiębiorstwo tramwajowe pod nazwą Danziger Elektrische Strassenbahn. Otworzyło ono w 1900 roku dwie linie z Wrzeszcza do Brzeźna i z Brzeźna przez Nowy Port do Stoczni Schichaua (ulicą Schichaugasse, dziś Jana z Kolna).
W głębi można zobaczyć oryginalną podstację zasilającą w energię elektryczną okoliczne dzielnice. Była ona impulsem do elektryfikacji Nowego Portu. Obok znajduje się budynek dawnej dyrekcji i elektrowni.

Jeździ tutaj autobus linii 148.

Następnie poszłam dalej ulicą Władysława IV, aby zrobić kilka zdjęć ciekawej zabudowy.

To dawny budynek Domu Marynarza Szwedzkiego dla marynarzy szwedzkich. Nazywany jest on także „kościołem szwedzkim” (Svenska Sjömanskyrkan). Wybudowany został w 1938 roku staraniem pastora Svena Hellqvista. Była tu kaplica i hotel.

W tym miejscu znajdował się kiedyś przepiękny budynek, w którym mieściła się restauracja a potem miejsce to zajęło NSDAP.

W XIX wieku liczba mieszkańców Nowego Portu zaczęła gwałtownie rosnąć. W większości byli to protestanci. Wiadomo, że już w 1815 roku powstała pierwsza kaplica. Jednak była na tyle mała, że w 1841 roku zbudowano w tym miejscu inny budynek zwieńczony spiczastą wieżyczką. Jednak i ten kościół okazał się z czasem niewystarczający i w 1905 roku zbudowano ten Misyjny Kościół Morski Niepokalanego Serca Maryi, który często znajdował się na gdańskich pocztówkach. Miał on dwie strzeliste wieże widoczne z lądu i morza. Kościół został zniszczony podczas II wojny światowej. Potem był tutaj klasztor, a w czasie stanu wojennego było to tajne miejsce spotkań związkowców portowej Solidarności.

Za kościołem znajduje się Zakręt Pięciu Gwizdków (miejsce, gdzie Martwa Wisła przechodzi w Kanał Portowy). Nazwa pochodzi od sygnałów dźwiękowych, dawanych przez statki mijające ten zakręt.

Przed wejściem do kościoła znajduje się cokół pomnika z 1922 roku upamiętniający poległych mieszkańców Nowego Portu podczas I wojny światowej. Na tablicach był napis: Nowy Port swoim synom. Władze komunistyczne zdemontowały tablice, a na cokole stoi obecnie rzeźba Niepokalanego Serca Maryi.

To jest budynek dawnej toalety miejskiej. Mniej więcej na tym poziomie warto odwrócić się i zobaczyć ulicę i w oddali ten Misyjny Kościół Morski Niepokalanego Serca Maryi (to właśnie taki widok był na pocztówkach).

Jeżeli zgłodnieliście to w tym budynku o konstrukcji szkieletowej znajduje się Restauracja Perła Bałtyku i można tutaj smacznie zjeść. Kiedyś była tu karczma.

Na budynku restauracji jest powieszony plan Nowego Portu pokazujący różne szlaki, którymi można zwiedzać tę dzielnicę.

Na początku katolicy z Nowego Portu jeździli na msze do kościoła św. Jakuba w Oliwie, ponieważ nie było tutaj żadnego kościoła. W 1854 roku powstała mała kaplica katolicka przy ulicy Na Zaspę 40. Jej patronką została św. Jadwiga Śląska. Natomiast we wrześniu 1858 roku zbudowano neogotycki kościół dla katolików, który praktycznie nie ucierpiał podczas działań wojennych. Katolicy dzięki staraniom uzyskali wtedy pierwsze w Gdańsku pozwolenie władz pruskich na budowę kościoła katolickiego. Obok Kościoła pw. Świętej Jadwigi Śląskiej znajduje się dom parafialny w stylu modernistycznym z 1925 roku oraz wikariatka z muru pruskiego z drugiej połowy XIX wieku. Jest tutaj także pomnik Jana Pawła II, co zapewne nie dziwi ponieważ wiadomo o więzi łączącej papieża ze św. Jadwigą.

Następnie poszłam ulicą Na Zaspę. Tutaj także można zobaczyć ciekawe budynki.

Pod numerem 33 C zachowały się jeszcze stare niemieckie napisy.

Na ulicy Ks. Góreckiego 16 można zobaczyć ten budynek. Mieści się tutaj Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy.

Warto zatrzymać się także przed budynkiem na ulicy Ks. Góreckiego 6.

Tak idąc trafiam na ulicę Wolności i plac zwany kiedyś „Patelnią” – to centrum dzielnicy. W tym miejscu do początków lat 90. mieścił się Wiking – gastronomiczna legenda dzielnicy. Znajdowała się tu restauracja, a wieczorami działał klub nocny. Wiking słynął z prostytutek, które przesiadywały w tym miejscu przez cały dzień. Mewki, czyli panie do towarzystwa zostały opisane w książce Stanisława Goszczurnego „Mewy”. Lokal był bardzo popularny i spędzali tu także czas cinkciarze, złodzieje i zagraniczni marynarze. Dziś mieści się tu sklep Biedronka.
Kiedyś Lady Pank śpiewał „U Maxima w Gdyni” – lokal ten był luksusowy, a Wiking zdecydowanie plebejski i wyglądem przypominający klasyczny PRL.

Idąc dalej można zobaczyć tę kamienicę przy ulicy Wolności 10.

Tak wygląda kamienica przy ulicy Wolności 13.

Przy ulicy Wolności 16 znajduje się kamienica w której kiedyś mieścił się sklep Baltona – można tu było kupić za dolary niedostępne w innych miejscach artykuły.

Następnie poszłam zobaczyć zespół domków Kolonii Abegga. To zespół budynków przy ulicy Wilków Morskich 13-16. Nazwa pochodzi od fundacji założonej w XIX wieku przez rodzinę doktora Georga Abegga. Misją jej była poprawa warunków życia robotników przemysłowych. Budowała także mieszkania w innych miejscach (Dolne Miasto, Wrzeszcz). Tutaj z całego kompleksu zachowały się tylko trzy bliźniacze segmenty z cegły.

Skręcając w boczną uliczkę o nazwie Spokojna widać taki dom,

a po przeciwnej stronie ulicy stoi dom, na którego podwórku znajdują się oryginalne kafelki.

Potem poszłam do Placu im. ks. Jana Gustkowicza, który do II wojny światowej nosił nazwę Wilhelmplatz na cześć cesarza niemieckiego. W latach 1945-1996 był to Plac Demokratów, a potem zmieniono jego nazwę na obecną. Ten plac jest granicą pomiędzy Starym Portem, a Nowym Portem. Mieszkańcy tak nazywają dwie części dzielnicy – historyczną i rozbudowaną w latach 70. XX wieku. Plac został zrewitalizowany w latach 2013-2014. Jest tutaj teraz m.in. fontanna i plac zabaw.

Przy młodym dębie wmurowano tablicę upamiętniającą księdza prałata Jana Gustkowicza – wieloletniego proboszcza parafii św. Jadwigi Śląskiej.

Z tego placu można zobaczyć ten herb Gdańska umieszczony na szczytowej ścianie kamienicy przy ulicy Rybołowców 4 – widok od ulicy Wolności.

Teraz przejdę do ulicy z najbogatszymi kamienicami, które powstały w XIX i na początku XX wieku. Ulica Rybołowców (dawniej Fischerstrasse) jest najpiękniejszą ulicą w Nowym Porcie. Już wcześniej pisałam, że dzielnica ta zawdzięcza bardzo dużo browarnikowi Fischerowi, który sfinansował m.in. wybrukowanie kilku ulic. Właśnie ta ulica nosiła kiedyś nazwę na jego cześć czyli Fischerstrasse (Ulica Fiszera), ale po wojnie przetłumaczono ją na Rybołowców.

Na budynku przy ulicy Rybołowców 3, nad zwieńczeniem dawnej bramy, zobaczyć można drewnianą rzeźbę pomuchla (tak nazywa się dorsz po kaszubsku). Przedstawiono ją w groteskowy sposób ponieważ przypomina potwora morskiego.

To kamienica na ulicy Rybołowców 8. Warto przyjrzeć się pięknym detalom jakie posiada ten budynek.

Sąsiaduje z nią kamienica przy ulicy Rybołowców 9, która zwieńczona jest statuą Minerwy. Kamienica ma także ciekawą historię. W latach 30. XX wieku właśnie w tym miejscu, w prywatnym mieszkaniu, szwedzki pastor Sven Hellqvist urządził tymczasową salę modlitwy, którą potem przeniesiono na ulicę Władysława IV (dawna Bergstrasse) i która rozrosła się do rozmiarów kościoła i Domu Marynarza Szwedzkiego (pokazałam go wcześniej w tym poście).
Kolejną ciekawostką związaną z tą kamienicą był jej mieszkaniec – lekarz Walter Oppenheimer u którego leczyli się mieszkańcy tej dzielnicy. Miał on żydowskie pochodzenie, a jednak przez całą wojnę prowadził praktykę.

Po przeciwnej stronie ulicy na Rybołowców 1 znajduje się ta poniższa kamienica, która ma także ciekawe zdobienia. Przyjrzyjcie się oknom.

Pokazałam tylko kilka ciekawych miejsc tej dzielnicy, aby zachęcić Was do spaceru po tym miejscu. Jeszcze w kolejnym poście opiszę jedno ważne miejsce w Nowym Porcie, które warto zobaczyć.

Spacer po dzielnicy Orunia w Gdańsku

Tagi

domek grabarza, dzielnice Gdańska, Emilia Hoene, Gdańsk, Johannishof, Kamienica Borzechowskich, Kanał Raduni, kawiarnia Kuźnia, Kościół św. Jana Bosko, Lapidarium Oruńskie, mur pruski, mural, ochronka, Orunia, Oruński Ratusz, Park Oruński, spacery po dzielnicach, Stacja Orunia, triforium, ulica Urocza, ulica Żuławska

Orunia jest dzielnicą Gdańska od 1933 roku, jednak historia tego miejsca sięga niemal okresu powstania miasta. Jej nazwa pochodzi od pobliskiego potoku Orania. Początkowo znajdowała się tu osada, która była ważnym przystankiem na kupieckim szlaku wiodącym do centrum miasta. Przez stulecia bogata wieś zamieszkana była przez rzemieślników i rolników. Natomiast od XVII wieku zamożne gdańskie rody budowały tutaj letnie posiadłości. Z czasem Orunia przekształciła się w duże robotnicze przedmieście.

Teraz postaram się opisać tę dzielnicę, w której mimo zniszczeń można zobaczyć ciekawą architekturę XIX i XX wieku, budynki z muru pruskiego czy przedwojenny słup ogłoszeniowy.

Do tej dzielnicy możemy dojechać autobusami z Gdańska Głównego (132, 189, 207, 210). Najlepiej wysiąść na przystanku Gościnna. Tutaj znajduje się Oruński Rynek – to potoczna nazwa przestrzeni wzdłuż ulicy Gościnnej, która była nieformalnym centrum Oruni. Tuż koło przystanku jest kilka ciekawych obiektów.

Pierwszym z nich jest neogotycki Kościół św. Jana Bosko ukończony w 1823 roku. Budynek posiada 43-metrową wieżę, na której szczycie znajduje się krzyż osadzony na pozłacanej metalowej kuli. W jej wnętrzu ukryto kapsułę czasu, w której umieszczono dokumenty, monety oraz plan budowy obiektu. Pierwotnie była to świątynia ewangelicka, a w 1945 roku przejęli ją salezjanie (zakon przede wszystkim zajmował się pracą z młodzieżą, zwłaszcza ubogą).

Po wejściu, po lewej stronie, zobaczyć można dwie tablice. Na jednej przedstawiono dzieje Oruni, a na drugiej historię kościoła.

Niestety oryginalny ołtarz główny, boczne ołtarze i ambonę zdemontowano i zastąpiono nowymi w latach 80. XX wieku.

Tak wygląda drewniany balkon i organy.

Jeszcze taka ciekawostka – na murach kościoła można zobaczyć rozety, na których umocowana była trakcja tramwajowa. Pierwsza linia tramwaju konnego powstała w latach 70. XIX wieku i prowadziła do Oliwy. Potem powstały inne linie. W latach 90. zajezdnie znajdowały się we Wrzeszczu, na Siedlcach i w Oruni. Oruńska baza znajdowała się w miejscu Hotelu Zatoka. W drugiej połowie lat 90. XIX wieku wszystkie linie tramwaju konnego zostały zelektryfikowane. Linię tramwajową zlikwidowano w Oruni w 1972 roku (tramwaj poruszał się po jednym torze i były cztery mijanki).

Koło przystanku autobusowego znaleźć można resztki dawnego peronu.

Obok kościoła, przy ulicy Gościnnej 10 znajduje się najstarszy zabytek tego rejonu – niewielka kuźnia z muru pruskiego z początku XIX wieku. Występuje tu charakterystyczny dla budownictwa na Żuławach wysunięty do przodu podcień wsparty na trzech drewnianych filarach. To najmniejszy tego typu obiekt na Pomorzu i jedyna zachowana kuźnia na Oruni. Teraz mieści się tutaj kawiarnia Kuźnia, a za kawiarnią działa warsztat kowalski.

Obok znajduje się przedwojenny słup ogłoszeniowy.

Jak przyjrzycie się to zobaczycie fragmenty niemieckich napisów w górnej części tego słupa.

Kawałek dalej można zobaczyć niski murek – to pozostałość po płocie nieistniejącego już cmentarza ewangelickiego pod wezwaniem św. Jerzego.

Ten eklektyczny budynek o charakterze willowym przy ulicy Gościnnej 6 powstał około 1910 roku. We fryzie znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca zboża, winorośl i kwiaty. Działa tutaj filia Poczty Polskiej.

Obok znajduje się budynek z około 1900 roku. Na początku była tutaj kawiarnia, a za budynkiem duży ogród ze stylowymi meblami, alejkami, fontanną i stawem po którym można było pływać łódką. Po wojnie mieściła się tu restauracja Swoboda. Od 1954 roku jest to budynek Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia im. Henryka Wieniawskiego (to imię nadano szkole w 1967 roku). Niestety budynek został przebudowany i z oryginalnych elementów pozostało tylko wygrodzenie i balustrada balkonu.

Kamienica Borzechowskich posiada na dachu datę budowy 1892 rok oraz nazwisko właściciela.

Na dole mieści się sklep do którego warto zajść, ponieważ posiada oryginalne secesyjne płytki ceramiczne o motywach geometrycznych i roślinnych, elementy drewniane i stiukowe dekoracje na suficie. Dawniej znajdował się tutaj sklep mięsny.

Przy drzwiach można zobaczyć ciekawy dzwonek.

To kamienica przy ulicy Gościnnej 5 z 1920 roku, która w szczycie posiada rzeźbę leżącego lwa. Dawniej była pokryta złotą farbą i stąd pochodziła nazwa mieszczącej się tutaj restauracji Pod złotym lwem. Na piętrze były pokoje hotelowe. W latach 60. XX wieku zlikwidowano w tej kamienicy balkony.

W pobliżu znajduje się Lapidarium Oruńskie. To zbiór kamiennych zabytków Oruni. Ten kamień pochodzi z epoki średniowiecza i jest to kamień graniczny. Stawiało się je na na granicach posiadłości ze znakiem właściciela, tzw. gmerkiem, w postaci podwójnego krzyża. Obok stoi wywietrznik ze Zbiornika Stara Orunia.

Przy ulicy Gościnnej 1 znajduje się najbardziej okazały budynek na Oruni. W przeszłości pełnił funkcję oruńskiego ratusza, gdzie znajdował się m.in. urząd stanu cywilnego. Budynek w stylu neogotyckim pochodzi z drugiej połowy XIX wieku. Nad oknami pierwszego piętra znajdują się dwie płaskorzeźby przedstawiające greckie boginie Temidę (bogini sprawiedliwości; trzyma wagę i miecz) i Demeter (trzyma sierp i bukiet kłosów oraz księgę; to bogini przyrody, płodności ziemi i urodzaju). Oryginalna jest także balustrada balkonu oraz maszt na flagę.

To już wszystkie ciekawe miejsca znajdujące się na terenie Oruńskiego Rynku, który objęty jest programem rewitalizacji. Warto zatem zobaczyć to miejsce jeszcze przed tymi pracami.

Następnie przeszłam przez ulicę, potem nad Kanałem Raduni i weszłam do Parku Oruńskiego.

Kanał Raduni jest to zabytkowy, sztuczny przekop Raduni o długości 13,5 km. Ma początek w Starej Raduni, w Pruszczu Gdańskim, a uchodzi do Motławy w Gdańsku. Powstał w połowie XIV wieku. Od zachodu opiera się o naturalne zbocze, a strona wschodnia to nasyp wysokości 4-5 metrów. Zbudowany został po to, aby doprowadzić czystą wodę do miasta, nawodnić fosy i zbudować młyny. Raz do roku za pomocą śluz i jazów był zamykany, aby umożliwić oczyszczenie dna.

Dawniej wiele budynków znajdujących się przy kanale miało własne mostki przerzucone nad nimi. Opowiadałam o tym pisząc o Biskupiej Górce (polecam również odwiedzić to miejsce).

W dniu 9 lipca 2001 roku na skutek wielogodzinnych opadów deszczu nastąpiło przerwanie wału Kanału Raduni w kilku miejscach i doszło do powodzi, która najdotkliwiej dotknęła Orunię (wiele budynków nie nadawało się po niej do remontu i zostało rozebranych).

Po przejściu nad kanałem weszłam do Parku Oruńskiego, który obecnie nosi imię Emilii Hoene – ostatniej prywatnej właścicielki tego miejsca, która zapisała je w 1917 roku miastu pod warunkiem, że nigdy nie będzie w nim szynku.

Już w XVI wieku znajdował się tutaj dwór myśliwski, a od XVII wieku właścicielami tego miejsca byli rajcy, burmistrzowie i kupcy. W XVIII wieku stworzono tu ogród botaniczny ze szklarnią, w której rosły ananasy, rośliny cytrusowe i kawa. Niestety wszystko uległo zniszczeniu w 1813 roku. W 1814 roku park i pozostałości dworu kupił radca handlowy Friedrich August Hoene. Powstała wtedy aleja czterdziestu lip i odbudowano dwór. To dwukondygnacyjny budynek, którego portal wejściowy zdobią kolumny toskańskie.

W pobliżu dworu była stajnia i wozownia.

W parku, na zboczu Góry Pięciu Braci, znajduje się dawna lodownia. To podziemne pomieszczenie wybudowane z kamieni, w którym dawniej przechowywano lód. Tego typu pomieszczenia pełniły rolę lodówek.
Po wojnie park był ogrodzony i zamykany o 22:00.

Zawróciłam i poszłam do kolejnych miejsc.

W tym poniższym przejściu podziemnym przy ulicy Junackiej od 2015 roku znajduje się mural namalowany przez Annę Taut. Jest to mozaika inspirowana przedmiotami przyniesionymi przez mieszkańców i fragmentami oruńskiej architektury. Im dłużej będziecie się przyglądać tym więcej ciekawych elementów zobaczycie.

Jak pokazałam już wcześniej na zdjęciu, po cmentarzu pozostał między innymi niski mur, stare aleje lipowe, płyta nagrobna oraz ten domek grabarza na ulicy Przyjemnej 7.

To ulica Urocza, gdzie można zobaczyć oryginalny bruk. Na zdjęciu pokazałam budynki numer 1 i 2, które powstały w okresie międzywojennym. Widać tutaj zmianę w architekturze – dekoracji praktycznie nie ma, kiedyś okna były na tyle duże że część lokatorów wymieniła je na mniejsze w późniejszym czasie. Dodatkowo każdy dom otoczony był zielenią.

Ten budynek po lewej został już wyremontowany zatem pokażę ten po prawej – lepiej na nim widać detale. Ciekawie wyglądają okna klatki schodowej.

Warto przejść się także ulicą Żuławską, która jest najdłuższą ulicą na Oruni. Tereny wokół tej ulicy to tzw. Dolnik – zwane były „warzywnikiem Gdańska”. Uprawiano tutaj owoce i warzywa, które sprzedawano w mieście. W tym rejonie znaleziono sporo ciekawych rzeczy: srebrne monety z X i XI wieku, antyczną zapinkę do spinania szat, trzy słowiańskie łodzie, które można obejrzeć w Muzeum Archeologicznym i Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku.

To budynek dawnej ochronki prowadzonej przez siostry dominikanki znajdujący się przy ulicy Żuławskiej 108. Na piętrze mieściło się mieszkanie kierownika. Obecnie znajduje się tutaj przedszkole.

Idąc ulicą Żuławską zobaczyć można różną architekturę.

To budynek przy ulicy Żuławskiej 19, który pochodzi z przełomu XIX i XX wieku. Został dobudowany do piętrowego domu o konstrukcji szkieletowej z 1857 roku. Oba te budynki do 1918 roku zajmował Johannishof – zakład poprawczy dla chłopców. Wychowankowie placówki otrzymywali tutaj także podstawową edukację i przygotowanie do zawodu. W 1946 roku mieściło się w tym budynku trzyletnie Liceum Wodno-Melioracyjne zwane Melioratką. Potem mieszkali w nim nauczyciele szkoły. Obecnie jest to budynek mieszkalny. Dla dziewczyn taki dom był na Lipcach.

Z ulicy Żuławskiej poszłam do tego skweru sąsiadującego z peronem PKP na gdańskiej Oruni. W tym miejscu grasował także Paweł Tuchlin zwany Skorpionem. Pisałam o nim opisując Gdańskie Muzeum Kryminalistyki.

Następnie poszłam dalej do budynku przy ulicy Dworcowej 18. Zlikwidowano tutaj balkony i zmieniono numerację. Kiedyś budynek miał numer 5 (jeszcze widać ten numer na bramie). Wiele znanych polskich zespołów nagrywało swoje teledyski na terenie Oruni. W tym miejscu nagrywał Voo Voo część teledysku do piosenki „Karnawał”.

A za rogiem jest taki niszczejący budynek z pięknym triforium. Niestety jest on w rękach prywatnych i miasto nie może go odremontować.

W pobliżu znajduje się Stacja Orunia – Gdański Archipelag Kultury jest kontynuacją działalności istniejącego już ponad 30 lat, zniszczonego w czasie powodzi w lipcu 2001, Domu Kultury Orunia.

Jako ciekawostkę napiszę, że ten poniższy wiadukt mógł być rozbierany i bez problemu ponownie składany.

Nie wiem czy pamiętacie, ale wcześniej opisałam Zbiornik Wody Stara Orunia, który także warto zobaczyć.

Są na Oruni jeszcze inne ciekawe miejsca, ale wybrałam te które wydawały mi się najważniejsze. Zachęcam do zobaczenia tej dzielnicy.

Spacer po Wyspie Sobieszewskiej

Tagi

domy rybackie, Gdańsk, Instytut Kultury Miejskiej, Laboratorium Wydmowe, muszle, restauracja Przystań Ptasi Raj, Rezerwat przyrody Ptasi Raj, Stacja Biologiczna Uniwersytetu Gdańskiego, Stacja Ornitologiczna, Stara Wędzarnia, Wodnopłatowiec Dornier Do-X, Wyspa Sobieszewska, Zbiornik Wodny Kazimierz, śladami Plentego

W tym roku Instytut Kultury Miejskiej zaproponował po raz pierwszy spacery po Wyspie Sobieszewskiej, która od 1973 roku jest dzielnicą Gdańska. Spacery odbywały się od lipca do końca września. Tras było kilka i każda zaczynała się w innym miejscu Wyspy.

http://ikm.gda.pl/

Ja spacerowałam z pracownicą Stacji Biologicznej WB UG, która miała bardzo dużą wiedzę o tym terenie jeżeli chodzi o roślinność. Mój spacer rozpoczęłam na pętli autobusu linii 186 na Wyspie Sobieszewskiej (autobus jedzie z Gdańska Głównego). Obok jest duże pole, na którym można zaparkować samochód.

Obok parkingu są dwa miejsca, w których można zjeść. Oba te miejsca opisałam w tym poście.

Wyspa Sobieszewska to trzecia pod względem wielkości wyspa polskiego wybrzeża. Oddzielona jest od lądu Wisłą Śmiałą, Martwą Wisłą i Przekopem Wisły. Znajdują się na niej dwa rezerwaty przyrody: Ptasi Raj i Mewia Łacha.

Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1277 roku. W 1379 roku komtur gdański zgodził się na powstanie w tym miejscu karczmy na prawie chełmińskim. Pojawiały się różne nazwy dla tych terenów, jednak od 1590 roku używano oficjalnie nazwy Neufähr. Z danych wiadomo, że w 1793 roku wieś liczyła 25 gospodarstw i 136 mieszkańców. Posiadała 2 włóki i 14 mórg ziemi. Teren wsi znajdował się w wąskim pasie między wybrzeżem morskim, a rzeką Wisłą. W 1819 roku były tutaj już dwie karczmy.

W 1840 roku wody Wisły spiętrzyły się przez zator lodowy i przerwały mierzeję tworząc nowe ujście – Śmiałą Wisłę (nazwał ją tak Wincenty Pol). Dotychczasowa wieś podzielona została na dwie nierówne części nazywane Górkami Zachodnimi i Górkami Wschodnimi. Między miejscowościami kursował do 1945 roku prom. W 1881 roku w Górkach Wschodnich było 75 posesji ogrodniczych i jedna chłopska. Mieszkali tutaj głównie ewangelicy. W 1923 roku były tutaj już 144 gospodarstwa i 484 mieszkańców oraz mała szkoła, dwa sklepy i dwie karczmy. Górki Wschodnie utrzymywały się głownie z rybołówstwa. W 1793 roku zarejestrowanych było 2 rybaków, a w 1931 roku w Górkach Wschodnich i Zachodnich już 185 rybaków. W latach 20. XX wieku pojawiły się pierwsze kutry  było ich tutaj około 30. Zbudowano 9 wędzarni. Klęska militarna III Rzeszy spowodowała wymianę ludności Górek Wschodnich. Spis z 1950 roku potwierdził obecność 207 nowych osadników, którzy zajęli 42 nieruchomości. Pozostało tutaj dużo domów drewnianych typowych dla architektury rybackiej XIX wieku na Mierzei Wiślanej, które warto zobaczyć.

W pobliżu przystanku są tablice informacyjne i można poczytać m.in o sieweczce.

Sieweczka obrożna jest obok sieweczki rzecznej jednym z dwóch lęgowych gatunków sieweczek w Polsce. Ma pomarańczowe nogi i pomarańczową nasadę dziobu. Jej gniazdo to niewielkie zagłębienie w piasku, w którym samica składa 4 jaja. Największym zagrożeniem dla nich są drapieżniki, psy puszczane luzem na plaży i ludzie. Gniazda ptaków są niszczone przez ciągniki sprzątające plaże oraz rozdeptywane przez pieszych.

O Wyspie Sobieszewskiej wspomniałam także opisując znajdujący się na niej Zbiornik Wodny Kazimierz.

https://magictravelsaroundtheworld.wordpress.com/2018/08/31/zobacz-zbiornik-wody-kazimierz-w-gdansku/

Spacer zaczęłam od granicy Rezerwatu Przyrody Ptasi Raj, który został założony w 1959 roku i ma powierzchnię 198 ha. Zlokalizowany jest w Górkach Wschodnich przy ujściu Śmiałej Wisły do Zatoki Gdańskiej. Na terenie rezerwatu znajdują się dwa jeziora: Karaś i Ptasi Raj. Rezerwat Ptasi Raj jest punktem odpoczynku ptaków podczas przelotów migracyjnych, które na tym terenie nocują, a dniami żerują na żuławskich polach. Na obszarze tym można spotkać ponad 200 gatunków ptaków.

W 2002 roku na Wyspie Sobieszewskiej powstała ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna, która przebiega przez teren rezerwatu przyrody Ptasi Raj. Długość tej ścieżki to 6 km i jej przejście może trwać do 4 godzin. Ścieżka ta jest oznaczona na drzewach pomarańczowymi kaczkami. Ścieżką można chodzić przez cały rok, ale najlepiej przejść się nią od kwietnia do października. Zwłaszcza wiosną i jesienią, podczas przelotów ptaków można łatwo zaobserwować wiele gatunków. Warto zabrać lornetkę. Trasa w niektórych miejscach bywa podmokła.

Przewodniczka pokazywała rośliny, m.in. babkę Wintera i koniczynę nadętą.

Kolejnym punktem były domy rybackie. To przykład jednego z nich, który mieści się koło pętli autobusowej. Domy te posiadały z reguły konstrukcję zrębową, dwuspadowe dachy, dachówkę holenderkę oraz drewniane ganki przy wejściach. Został  on ostatnio kupiony i po odnowieniu ma mieścić się tutaj restauracja.

Na razie, w podwórku otwarto w tym roku punkt w którym można było zjeść zapiekanki i pizzę – bardzo smaczne i polecam spróbować.

Kolejnym przystankiem była Stacja Biologiczna WB UG. Tutaj zatrzymaliśmy się na dłużej.

Obok budynku ustawiono dwie tablice informacyjne.

Czy wiecie, że był tutaj kiedyś port wodno-lotniczy?

Miejsce, w którym obecnie znajduje się Stacja Biologiczna Uniwersytetu Gdańskiego było kiedyś portem dla wodnosamolotów. Tutaj był port wodno-lotniczy w Wolnym Mieście Gdańsku. W 1925 roku utworzono linię łączącą Gdańsk ze Sztokholmem. Przelot trwał około 4 godziny. Próbowano bić rekordy i udało się na tej trasie osiągnąć czas 2 godziny i 38 minut. Niestety loty były możliwe tylko w 1925 roku. W 1927 roku wybudowano nowoczesny port wodno-lotniczy w Górkach Wschodnich. W 1928 roku uruchomiono linię Gdańsk-Kalmar. Przelot trwał 2,5 godziny. Niestety w kolejnych latach nie zdecydowano się na uruchomienie regularnych połączeń.

Wodnopłatowiec Dornier Do-X w dniu 6 lipca 1932 roku wylądował na wodach Zatoki Gdańskiej i przebywał tutaj do 13 lipca 1932 roku. Podczas pobytu w Górkach Wschodnich można go było obejrzeć za 70 fenigów.Tę największą wówczas na świecie łódź latającą zaprojektował Claude Dornier. Wodnopłatowiec dysponował trzema pokładami. Na pierwszym pokładzie były pomieszczenia dla pilotów i innych pracowników oraz maszyny pomocnicze. Drugi pokład zajmowały kabiny dla pasażerów, kuchnia, salon i ładownia. Baki z paliwem umieszczono na pokładzie trzecim. Ta maszyna napędzana była 12 silnikami o mocy 600 koni mechanicznych każdy. Pierwszy lot odbył się nad Jeziorem Bodeńskim w dniu 12 lipca 1929 roku. Natomiast od 5 listopada 1930 roku do 24 maja 1932 roku podróżował po Europie, Afryce i obu Amerykach.

Potem weszłam do środka i obejrzałam wystawę.

Można poczytać o historii Morza Bałtyckiego
Około miliona lat temu klimat zaczął się ochładzać. Na obszar Bałtyku kilkukrotnie nasunął się lądolód. Po zniknięciu ostatniej czapy lodowej, około 13000 lat temu zaczęła się historia Bałtyku. Kształt morza, głębokość i jego zasolenie zmieniał się na przestrzeni lat.

Są pokazane owady zatopione w bursztynie (inkluzje).

Więcej o bursztynie napisałam opisując Muzeum Bursztynu.

https://magictravelsaroundtheworld.wordpress.com/2018/05/20/noc-muzeow-w-gdansku/

Pokazano tu muszle trójmiejskich plaż. Te muszle to wapienne, zewnętrzne szkielety żyjących w Bałtyku mięczaków: małży i ślimaków. Muszla ślimaka jest zwykle spiralnie skręcona, a jej otwór może być zamykany wieczkiem. Muszla małża składa się z dwóch symetrycznych połówek złączonych tzw. zamkiem. Po wewnętrznej stronie muszli często widoczne są punkty przyczepu mięśni służących do otwierania i zamykania muszli.

Potem usiadłam w sali, gdzie pokazano film o tworzeniu Laboratorium Wydmowego.

Jego głównym celem było stworzenie sztucznego siedliska wydmowego dla gatunków psammofilnych – przesadzanych z terenu przeznaczonego pod rozbudowę terminala kontenerowego DTC. Prace nad utworzeniem wydmy rozpoczęły się w grudniu 2013 roku. Na teren stacji przetransportowano około 1000 ton piasku nadmorskiego. Pierwsze rośliny posadzono w 2014 roku.

Dzięki temu laboratorium można:
a) chronić gatunki wydmowe ex-situ, czyli poza ich miejscem naturalnego występowania
b) prowadzić badania nad biologią i ekologią roślin piaskolubnych (psammofilnych)
c) prowadzić eksperymenty dotyczące możliwości namnażania wegetatywnego i generatywnego zagrożonych gatunków wydmowych
d) badać interakcje między poszczególnymi gatunkami roślin zajmującymi to samo siedlisko
e) wykorzystywać to miejsce do prowadzenia różnorodnych zajęć edukacyjnych

Następnie można było popatrzeć przez mikroskop i określić, który z przedstawionych rodzajów piasków występuje na naszych plażach.

Potem poszłam zobaczyć Laboratorium Wydmowe. Pokazano tutaj wiele ciekawych roślin, wadą była tylko ogromna ilość komarów.

Chodząc po tym terenie można poczytać o typach wybrzeży w Polsce (wydmowe, klifowe, zalewowe), piaskach i wydmach nadmorskich, bezkręgowcach Bałtyku i innych ciekawych rzeczach.

Tu zobaczyć można także różę pomarszczoną, która na obszarach, gdzie dokonuje inwazji (zwłaszcza na wybrzeżach) stanowi problem dla różnorodności biologicznej i ogranicza dostępność terenu.

Następnie udałam się do odrestaurowanego budynku, zabytkowej Starej Wędzarni. Mieści się tutaj mały pensjonat, sala konferencyjna i restauracja, z której roztacza się widok na Wisłę. Nad budynkiem górują oryginalne, ceglane kominy (do każdego pieca podłączono dwa kominy). Przewodniczka ciekawie poopowiadała o rybach.
Sola ostatni raz na tych wodach była notowana w latach 50. XX wieku.
Ryby takie jak stornia, gładzica czy turbot występują w Morzu Bałtyckim i należą do flądrokształtnych i te ryby możemy spróbować w naszych restauracjach lub smażalniach.

A taki widok jest z tego miejsca.

Tutaj także zobaczyłam tę tablicę Śladami Plentego.

Jeżeli chcecie wiedzieć więcej o tej tablicy to informacje znajdują się pod poniższym linkiem.

http://gdanskwyspasobieszewska.pl/pl/atrakcje/gra-plenerowa-sladami-plentego-skarb-wyspy-sobieszewskiej/

Ostatnim punktem programu była Stacja Ornitologiczna Muzeum i Instytutu Zoologii PAN w Gdańsku. Przewodniczka tylko o niej opowiedziała, ale mówiła również że z innym przewodnikiem, który jest pracownikiem tej stacji można ją zwiedzać. Ma ciekawą wystawę okazów ptaków, obrączek ornitologicznych czy nagrań ptasich głosów.
Stacja została przeniesiona tutaj z Warszawy w 1957 roku. Dobór miejsca uzasadniało to, że Wyspa leży na jednym z europejskich szlaków migracyjnych ptaków oraz posiada walory związane z masowym zimowaniem kaczek na Zatoce Gdańskiej. Stacja Ornitologiczna MiIZ PAN jako placówka naukowa zajmuje się badaniami z zakresu ornitologii, w tym ekologii, wędrówek, rozmieszczenia, liczebności i rozrodu ptaków. W Stacji działa Centrala Obrączkowania Ptaków, która reprezentuje Polskę w Europejskiej Unii Obrączkowania Ptaków (EURING). Mamy ponad 400 obrączkarzy ptaków.
Obrączkowanie jako metoda badań pierwszy raz wprowadzona została w 1898 roku. W Polsce pierwszy raz zaobrączkowano szpaka w 1899 roku (w tym roku zaobrączkowaliśmy tylko 2 ptaki, a w kolejnym roku już 200 sztuk).

Po zakończonym spacerze udałam się do restauracji Przystań Ptasi Raj koło parkingu. Zjadłam tutaj bardzo dobrą rybę. Porcje duże i ceny nie były wygórowane.

Odwiedź Oczyszczalnię Ścieków w Gdańsku i sprawdź co dzieje się z wodą, którą zużyłeś

Tagi

biogaz, fosfor, Gdańsk, komora krat, Oczyszczalnia Ścieków, Oczyszczalnię Ścieków Gdańsk-Wschód, osad biologiczny, osad wtórny, osad ściekowy, osadniki, proces Instalacji Termicznego Przekształcania Osadów

Zwiedzając Gdańskie Zbiorniki Wody, o których wcześniej pisałam, dowiedziałam się, że można zwiedzać także Oczyszczalnię Ścieków Gdańsk-Wschód. Spacery po tym miejscu mają na celu zwiększenie świadomości na temat roli procesu oczyszczania ścieków w ochronie środowiska naturalnego.

Dziś postanowiłam zobaczyć to miejsce, które zajmuje obszar 73,6 ha. Oczyszczalnia ścieków Gdańsk – Wschód zlokalizowana jest w Gdańsku przy ul. Benzynowej 26. Z Gdańska Głównego można dojechać tutaj autobusem numer 186 – przystanek znajduje się tuż przy Oczyszczalni.

Przed budynkiem jest mały parking, zatem jeżeli ktoś planuje przyjechać samochodem to proponuję być tutaj z 20 minut przed rozpoczęciem spaceru.

Jak nie ma już miejsc na parkingu, to parkuje się w pobliżu przystanku autobusowego – jak widać poniżej.

Wcześniej trzeba zapisać się na listę. Niestety już na sierpień i wrzesień listy są zamknięte, zatem trzeba sprawdzać kolejne terminy. Zwiedzanie jest darmowe i możliwe dla osób, które mają ukończone 12 lat. Należy przyjść w odpowiednim obuwiu (na pewno nie wejdziesz w szpilkach). Warto mieć ze sobą chustę, przez którą będziesz oddychać, ponieważ na niektórych odcinkach śmierdzi. W mojej grupie były dwie osoby, którym zrobiło się niedobrze i w pewnym momencie zrezygnowały z dalszego spaceru.

http://www.otwartaoczyszczalnia.pl

Oczyszczalnia Ścieków została wybudowana w 1976 r. jako oczyszczalnia mechaniczna i w wyniku jej pracy możliwa była zaledwie około 30% redukcja zanieczyszczeń. Oczyszczone ścieki wędrowały do przekopu Wisły (około 2 km od jej ujścia do Zatoki Gdańskiej). Następnie w 1993 roku uruchomiono wspomaganie chemiczne i uzyskano poprawę efektywności usuwania zanieczyszczeń do około 60%. Zaostrzające się wymagania prawne dotyczące jakości ścieków wymusiły konieczność rozbudowy oczyszczalni o część biologiczną i w latach 1996-1999 wybudowano obiekty biologicznego oczyszczania ścieków. W 2002 roku wybudowano rurociąg odprowadzający ścieki oczyszczone w głąb Zatoki Gdańskiej – na odległość 2,5 km. To zmniejszyło negatywny wpływ pracy oczyszczalni na stan sanitarny kąpielisk w Gdańsku i Sopocie. W latach 2010-2012 przeprowadzono kolejną modernizację obiektów biologicznego oczyszczania ścieków.
Jakość ścieków monitorowana jest na poszczególnych etapach procesu technologicznego online – poprzez system aparatury kontrolno-pomiarowej i algorytm sterowania. Codziennie wykonywane są analizy laboratoryjne próbek, pobieranych z różnych punktów układu technologicznego, które dokumentują stan ścieków na każdym etapie ich oczyszczania. Ścieki przebywają tutaj ponad 24 godziny (sam proces biologicznego oczyszczania wymaga 24 godzin).
Wyniki analiz laboratoryjnych i dane z przekazu „online” umożliwiają niezwłoczne reagowanie w przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości.

Teraz kilka danych technicznych:

a) ilość ścieków dopływających to około 92 200 m³/dobę (przepustowość projektowana 120 000 m³/dzień)
b) ilość odpadów wytwarzanych w części mechanicznej oczyszczalni (tzw. skratek i piasku) – 3 tony/dzień
c) ilość produkowanego biogazu – 16 500 m³/dzień
d) ilość powstających osadów ściekowych to 140 ton/dzień
e) zużycie energii elektrycznej przez oczyszczalnię – 41 230 kW/dzień

Jeszcze jedna ciekawostka.
W 1929 roku Karl Imhoff zaprojektował oczyszczalnię, która od 1932 roku zaczęła działać w dzielnicy Zaspa i służyła mieszkańcom miasta. Działała do 2008 roku i przyjmowała ścieki z Sopotu, Żabianki, Jelitkowa, Brzeźna, częściowo Przymorza, Zaspy i Wrzeszcza, a odbiorcą nieczystości był od początku basen portowy im. Władysława IV w Nowym Porcie. W grudniu 2008 roku oczyszczalnia Wschód przejęła ścieki z wyłączonej z eksploatacji oczyszczalni Zaspa.

Teraz opowiem już o zwiedzaniu Oczyszczalni Ścieków Gdańsk-Wschód.

Najpierw grupę zaproszono do sali konferencyjnej, gdzie rozdawano ulotki i należało podpisać listę obecności.

Powiedziano nam czego dowiemy się o tym obiekcie.

Można tutaj poznać stosowane metody oczyszczania oraz technologie, które pozwalają na uzyskanie wysokich wskaźników jakościowych. Uczestnicy zobaczą proces oczyszczania ścieków na różnych etapach oraz poznają pracę nowoczesnej instalacji do termicznego przekształcania osadów ściekowych (produktów ubocznych procesu oczyszczania).

Zwiedzanie zaczyna się od Komory krat – to rodzaj wielkiego sita, którego zadaniem jest zatrzymanie większych elementów niesionych przez ścieki (około 1 tony dziennie).

Następnym elementem są piaskowniki – dziennie usuwa się około 2 ton piasku.

To jest pomieszczenie na odpady przeznaczone do produkcji kompostu wysokiej jakości.

To są osadniki – mają 50 m średnicy i 3,5 m głębokości. Ścieki są zawiesiną – tłuszcze, które są lżejsze od wody zbierają się na powierzchni, a składniki cięższe od wody opadają na dno. Osad zgromadzony na dnie osadnika nazywany jest osadem wstępnym.

Obok jest kanał ściekowy. Z górnego tarasu do tego miejsca ścieki płyną 7-8 godzin. Linia ściekowa ma 1600 km.

Bakterie są pomocne przy procesie oczyszczania ścieków ponieważ odżywiając się zanieczyszczeniami zawartymi w ściekach przyczyniają się do ich oczyszczania. Tutaj fosfor usuwany jest na drodze biologicznej, ale np. w Szwecji do procesów używa się chemikaliów. Mamy 6 reaktorów – równolegle pracuje 5 z nich.

Czasem chodzi się po takich kratkach, dlatego należy mieć odpowiednie obuwie.

Zamontowano tutaj różne sondy i np. są sondy tlenu i w zależności od poziomu tlenu proces jest normowany. Na obiekcie funkcjonują trzy linie zasilania.

Po przejściu przez bioreaktory ścieki oczyszczone trafiają do osadnika, a osad powstały na tym obiekcie nazywany jest osadem wtórnym lub biologicznym. Następnie ulega on dalszej przeróbce, a ścieki oczyszczone trafiają do środowiska. Z każdym reaktorem współpracują 2 osadniki wtórne.

Osady: wstępny i biologiczny po zmieszaniu tworzą tzw. osady ściekowe, które trafiają do Zamkniętych Komór Fermentacyjnych, gdzie w temperaturze 36˚C następuje ich beztlenowy rozkład. W wyniku rozkładu powstaje biogaz – cenne odnawialne źródło energii.

Zwiedzanie tej części kończy się w tym budynku, który nosi nazwę Stacja Mechanicznego Odwadniania Osadu. Tutaj osad ulega zagęszczeniu, a następnie trafia do wirówek. W ten sposób powstaje bogaty w substancje organiczne produkt uboczny, który mógłby być bardzo dobrym nawozem. Niestety, nie zawsze skład osadów pozwala na ich rolnicze wykorzystanie. Poza tym ich ilość (48 000 m³ rocznie) znacznie przewyższa powierzchnię obszarów, na których można je wykorzystać.

Tu pożegnał się z nami pierwszy przewodnik i z opiekunami grupy poszliśmy dalej, aby zobaczyć proces Instalacji Termicznego Przekształcania Osadów.

Zaproszono nas do kolejnej sali konferencyjnej, w której przy pomocy prezentacji przedstawiono proces Instalacji Termicznego Przekształcania Osadów. Celem tej inwestycji było rozwiązanie problemu zagospodarowania osadów ściekowych. Proces omówiono w tej sali, ponieważ w pomieszczeniach jest głośno i nie słychać przewodnika (jednak i w tych głośnych miejscach przewodnik starał się  opowiadać na ten temat). Zanim rozpocznie się ten spacer nakłada się hełmy ochronne, gdyż ta część zwiedzania odbywa się już w zadaszonych pomieszczeniach.

To jest 6 boksów, w których składuje się osad. Jest ich już za mało i obecnie dobudowuje się kolejnych 6 boksów.

Jak działa instalacja?

Do Instalacji Termicznego Przekształcania Osadów przyjmowane są osady ściekowe po wstępnym odwodnieniu mechanicznym do poziomu ok. 22% suchej masy w ilości ok. 69 tys. t/rok.

Po podsuszeniu w suszarce dyskowej osad trafia do pieca fluidalnego, gdzie następuje jego spalenie. Suszarka dyskowa ogrzewana jest olejem termalnym. Dzięki tej wydajnej suszarce dyskowej możliwe jest odparowanie do 3000 kg wody na godzinę.

Urządzenia pomiarowe

Temperatura w komorze spalania wynosi ponad 850˚C. Piec ma 11 metrów wysokości. Pan, który odpowiada za ten piec otworzył pokrywę i można było przez szkło zobaczyć te piękne języki ognia.

Gazy spalinowe kierowane są do systemu odzysku ciepła wykorzystywanego do podgrzania powietrza trafiającego do pieca oraz zapewniającego energię cieplną dla węzła podsuszania.

Oczyszczanie gazów spalinowych odbywa się metodą suchą. Zastosowano dwustopniowy system oczyszczania spalin przy pomocy filtrów workowych.

W wyniku prowadzenia procesu spalania osadów ściekowych powstają, przede wszystkim dwa rodzaje odpadów:
a) Popiół I stopnia – jest to odpad bezpieczny; odzyskuje się głównie fosfor z popiołu (2400 ton fosforu rocznie)
b) Popiół II stopnia – to odpad niebezpieczny

Odpady z procesu spalania przekazywane są uprawnionym odbiorcom. Wydajność instalacji pozwala na zagospodarowanie całej ilości osadów ściekowych z oczyszczalni w sposób nowoczesny i niestwarzający zagrożenia dla środowiska.

Chodzi się po takich stopniach, zatem jeszcze raz przypomnę o odpowiednim obuwiu.

Na zakończenie poszliśmy do miejsca, w którym poprzez system nadzorowany jest cały proces.

Warto tutaj przyjść i zobaczyć jak wyglądają te procesy – dla mnie był to bardzo ciekawy spacer.

Mozartiana – najlepszy Międzynarodowy Festiwal Mozartowski w Polsce

Tagi

Dom Uphagena, Gdańsk, Międzynarodowy Festiwal Mozartowski, Mozartiana, TOMBASTIC, Wolfgang Amadeusz Mozart

W dniu 18 sierpnia 2019 roku rozpoczął się XIV Międzynarodowy Festiwal Mozartowski w Gdańsku. Koncerty będą odbywały się w Domu Uphagena (od niedzieli do wtorku; bilety 30 zł i 10 zł), Parku Oliwskim (od środy do piątku; darmowo), a całość zakończy koncert w Archikatedrze Oliwskiej (sobota; bilety 30-90 zł). Tę wspaniałą imprezę mamy dzięki Dyrektorowi Polskiego Chóru Kameralnego – Panu Janowi Łukaszewskiemu, który co roku dba o to, aby miłośnicy muzyki Mozarta mogli jej w Gdańsku posłuchać.

http://www.mozartiana.pl/pl/

Wolfgang Amadeusz Mozart nigdy nie był w Gdańsku, ale w pałacu na Stawowiu (zabytkowy zespół pałacowo-parkowy w Sopocie) w 1819 roku wystąpił Franz Xaver Wolfgang Mozart – syn Wolfganga Amadeusza Mozarta i jego żony Konstancji.

Dziś poszłam do Domu Uphagena, który znajduje się na ulicy Długiej 12, aby w salonie wysłuchać koncertu puzonowego wykonywanego przez grupę muzyczną TOMBASTIC.

Artyści w strojach z epoki chodzili po ulicy Długiej i zapraszali na koncert, tańczyli także przed budynkiem.

Na sali zasiadła również para symbolizująca właścicieli tego domu.

Taki kwartet w XVIII wieku nie byłby wpuszczony na salony, ponieważ grywał głównie na pogrzebach. Brzmienie puzonu symbolizowało wezwanie na Sąd Ostateczny. Jednak w XX wieku puzon zadomowił się już w muzyce rozrywkowej, głównie za sprawa big bandów.

W programie była uwertura do opery Czarodziejski Flet, Eine kleine Nachtmusik czy Alla turca z Sonaty Fortepianowej. Były także utwory Leopolda Mozarta – ojca Wolfganga Amadeusza Mozarta.

Zachęcam do przyjścia i posłuchania muzyki Mozarta, której ja jestem wielką miłośniczką.

Zbiornik Wody Stary Sobieski, czyli podziemny labirynt dźwięku w Gdańsku

Tagi

Cerkiew św. Mikołaja, epidemie, Gdański Szlak Wodociągowy, hydrant, kapsuła czasu, list w butelce, Schemat sieci wodociągowej miasta Gdańsk, zarazy, Zbiornik Wody Kazimierz, Zbiornik Wody Stara Orunia, Zbiornik Wody Stary Sobieski

Gdański Szlak Wodociągowy to projekt, który ma przybliżyć historię, zasady działania i znaczenia infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej dla rozwoju miasta. Składa się on z trzech miejsc. Opisałam już wcześniej dwa z nich: Zbiornik Wody Stara Orunia i Zbiornik Wody Kazimierz.

https://magictravelsaroundtheworld.wordpress.com/2018/08/30/zbiornik-wody-stara-orunia-w-gdansku/

https://magictravelsaroundtheworld.wordpress.com/2018/08/31/zobacz-zbiornik-wody-kazimierz-w-gdansku/

Teraz opiszę trzecie i jak na razie ostatnie miejsce, czyli Zbiornik Wody Stary Sobieski. Mieści się on na szczycie Wzgórza Szubienicznego w pobliżu Politechniki Gdańskiej we Wrzeszczu Górnym. Według mnie dalej ciężko znaleźć ten zbiornik, chociaż można dojść tutaj z różnych kierunków. Ja pojechałam z Gdańska Głównego tramwajem i wysiadłam na przystanku Opera Bałtycka. Następnie poszłam do góry, przez Park Akademicki do ulicy Traugutta przy której znajduje się budynek Wydziału Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej.

Po drodze minęłam Cerkiew św. Mikołaja, która mieści się w zabytkowym XIX-wiecznym poniemieckim budynku dawnej ewangelickiej kaplicy cmentarnej.

Minęłam budynek Wydziału Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej

i doszłam do ulicy Sobieskiego, w którą skręciłam.

Będąc na ulicy Sobieskiego skręciłam w lewo, w taką drogę jak na poniższym zdjęciu, i poszłam nią do góry.

Tak doszłam do budynku Zbiornika Wody Stary Sobieski.

Obiekt ten ma być udostępniony zwiedzającym przez cały rok. Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem w grupach maksymalnie 30-osobowych. Czas zwiedzania to około 75 minut. Warto zabrać z sobą wygodne obuwie i coś do okrycia (wewnątrz panuje specyficzny, wilgotny mikroklimat ze stałą temperaturą około 8-10ºC).

Zwiedzanie możliwe jest tylko po wcześniejszym zakupie biletu na poniższej stronie.

http://www.giwk.pl/gdanskiszlakwodociagowy/zapisynaobiektygsw/zapisyzwss.html

W systemie wodociągowym Wrzeszcza zbiornik pełnił rolę wieży ciśnień – położony wyżej względem odbiorców wody, zapewniał odpowiednie, stałe ciśnienie w sieci. Ze względu na istnienie naturalnych wzniesień nie trzeba było budować konstrukcji wieży – wystarczyło umieścić sam rezerwuar na szczycie jednego z nich.

Obiekt został wybudowany w 1911 roku w formie żelbetowego monolitu, co na początku XX wieku było sporym osiągnięciem. W czasie wojny nie został zniszczony, ale była zniszczona cała infrastruktura i dlatego włączono go do użycia w 1946 roku. Był używany do lat 90. XX wieku.

Jest posadowiony na planie koła o średnicy 47 m i składa się z kilku współśrodkowych przestrzeni, tworzących zaskakujący podziemny labirynt. Mieściło się w nim 5000 m³ wody (2 razy po 2500 m³ – przestrzeń wodną zbiornika podzielono na dwie niezależne komory). Całkowita kubatura jest niemal o 2/3 większa (8238 m³), co czyni ten zbiornik największym w Gdańsku, po dziś dzień.

Jedynym zewnętrznym elementem obiektu jest ściana frontowa komory zasuw w stylu neoklasycystycznym z tylko częściowo zachowanym wyposażeniem, reszta została rozkradziona.

Drzwi wejściowe prowadzą do ogromnej podziemnej konstrukcji. Pierścienie – korytarze mają tu prawie 7 m szerokości i 5,5 m wysokości. Tak specyficzna konstrukcja daje ciekawy efekt dźwiękowy. Wrażenia akustyczne różnią się w zależności od miejsca – od trwającego kilka sekund pogłosu, aż po echo wielokrotnie powtarzające każde słowo. Powstaje tu także efekt „groty szeptów”, dzięki któremu można prowadzić szeptaną rozmowę nawet do 200 m. Próbowaliśmy tego efektu z przewodnikiem 🙂

Niestety nie można zrobić tutaj koncertu nawet dla małej ilości osób, ponieważ w tym miejscu jest się 5 metrów poniżej wyjść ewakuacyjnych.

Zachowano również oryginalne oświetlenie.

W obu korytarzach ustawiono wystawy. W większym, zewnętrznym pierścieniu jest opis współczesnych możliwości i rozwoju. Umieszczono także informacje o innych zbiornikach (Zbiornik Wody Stara Orunia i Zbiornik Wody Kazimierz) oraz zachęcają do zobaczenia Gdańskiej Oczyszczalni Ścieków.

Przy wyjściu można zobaczyć dwa otwory. Górnym wpadała woda i na ścianie wytrącała zanieczyszczenia.

W mniejszym pierścieniu przygotowano całoroczną wystawę pod hasłem „Woda dla pokoleń – historia gdańskich wodociągów”. Prezentowana jest tu historia Gdańska z perspektywy zaopatrzenia w wodę od czasów krzyżackich i pierwszych rurociągów drewnianych, po współczesne wodociągi.

Można poczytać o zarazach, które na przestrzeni wieków dotykały Gdańsk. Najwięcej razy dotykała te tereny dżuma i cholera, ale walczyliśmy także z durem brzusznym.

Są tutaj informacje o gdańskich fontannach, także o najbardziej znanej Fontannie Neptuna, którą pierwszy raz uruchomiono 26 marca 1634 roku.

Zobaczyć można ciekawe eksponaty takie jak:

studnia drewniana

studnia typu weneckiego z drewna sosnowego, odkryta na terenie Muzeum Narodowego w Gdańsku, przy ul. Toruńskiej (wewnątrz studni zamontowana była ołowiana blacha z wyściółką z tkaniny w celu zapewnienia lepszej szczelności)

studnia z przyłączem drewnianym z XVIII wieku odkopana podczas badań archeologicznych przy ul. Długie Ogrody 28

„list w butelce” – kapsuła czasu pochodząca z 1869 roku, pozostawiona w stropie Zbiornika Wody Stara Orunia przez jego budowniczych (wspomniałam o niej w poście opisującym ten zbiornik).

To oryginalna rura żeliwna kielichowa o średnicy 418 mm użyta do budowy pierwszego, nowoczesnego wodociągu doprowadzającego wodę do Gdańska z ujęcia wody w Pręgowie. Pochodzi z 1869 roku i jest produkcji angielskiej.

Poszłam dalej.

Zatrzymaliśmy się na chwilę przed ścianą, na którą kapie woda. Można zobaczyć jak niedoskonałe jest nasze oko – nie widzimy dokładnie co tak naprawdę się dzieje.

Idąc dalej można zobaczyć Schemat sieci wodociągowej miasta Gdańsk.

Są tutaj także umieszczone ciekawostki „Czy wiesz, że…”.

Dla osób które nie wiedzą to Gdańsk ma twardą wodę i możemy bez problemu pić naszą kranówkę.

Umieszczono tu także zdjęcia m.in. tego ciekawego hydrantu miejskiego znajdującego się blisko Muzeum II Wojny Światowej.

Wycieczka kończy się przy makiecie zbiornika.

Jak widać każdy z tych zbiorników jest inny i warto je odwiedzić.

759 Jarmark św. Dominika w Gdańsku

Tagi

Brama Stągiewna, Gospoda pod Kogutem, Jarmark św. Dominika, Mozartiana, pomnik króla Jana III Sobieskiego, Stągwie Mleczne, Żuraw

W dniu 27 lipca rozpoczął się Jarmark św. Dominika. Potrwa do 18 sierpnia 2019 roku. Więcej o tradycji Jarmarku Dominikańskiego napisałam w poniższym poście.

https://magictravelsaroundtheworld.wordpress.com/2018/07/31/jarmark-dominikanski-w-gdansku/

W tym roku króluje rękodzieło i naprawdę warto przyjść i zobaczyć pięknie jedwabne i lniane ubrania, biżuterię, torebki, fartuszki, obrusy, ceramiczne naczynia, piękne wyroby ze szkła i inne ciekawe rzeczy.

Jest kilka stoisk międzynarodowych. To stoisko z hiszpańskimi produktami. Są wina, sery, oliwki i oczywiście słynna szynka (jamon).

W pobliżu ustawiono stoisko z ponczem owocowym.

Jest także Gospoda pod Kogutem.

Jarmark zajmuje kilka różnych ulic – jak widać na poniższej mapie.

Przy Kaplicy Królewskiej zobaczyłam Wojciecha Cejrowskiego.

Zwiedzać Gdańsk można także takim samochodem.

Tak chodząc po Jarmarku Dominikańskim doszłam do słynnego pocztówkowego widoku tego miasta z Żurawiem, czyli zabytkowym dźwigiem portowym, w tle.

Poszłam dalej kierując się w stronę ulicy Długie Ogrody i doszłam do Stągwi Mlecznych (Brama Stągiewna) – to pozostałości dawnych fortyfikacji miejskich. Na fasadzie tego budynku umieszczono herby Rzeczypospolitej, Gdańska i Prus Królewskich.

Poszłam dalej i tuż za budynkiem Stągwi Mlecznych znalazłam punkt z informacją

oraz stoiska ze starociami.

Tutaj także postawiono Food Trucki i ławeczki.

Warto także przyjść na Targ Drzewny, gdzie obok pomnika króla Jana III Sobieskiego ustawiono ciekawą wystawę.


W 1898 roku we Lwowie odsłonięto pomnik króla Jana III Sobieskiego autorstwa Tadeusza Barącza. Symbolizuje odniesione zwycięstwa i triumfy polskiego oręża. Pomnik był zwrócony ku południowemu-wschodowi, skąd zagrażało miastu niebezpieczeństwo ze strony Rosji. Pomnik stał we Lwowie do 1950 roku, potem został zdemontowany (dziś stoi tam pomnik Tarasa Szewczenki). Następnie pomnik został przewieziony do Polski i ustawiono go przed pałacem w Wilanowie. Gdańsk i Kraków starały się o pozyskanie pomnika i zdecydowano, że stanie on w Gdańsku.
Na starych zdjęciach można zobaczyć budowę pomnika we Lwowie.

Jest także pokazany montaż pomnika Jana III Sobieskiego na Targu Drzewnym w maju 1965 roku oraz uroczyste odsłonięcie pomnika 26 czerwca 1965 roku.

Są zdjęcia z początku XX wieku pokazujący inny pomnik, który stał w tym miejscu. Był to wyrastający z fontanny obelisk, przedstawiający germańskich wojowników i poświęcony żołnierzom z Gdańska i okolic, biorącym udział w wojnach pruskich w drugiej połowie XIX wieku. Pomnik ten zburzono w 1946 roku.

W latach 80. XX wieku pod pomnikiem odbywały się manifestacje.

Przypominam już o Mozartianie, na którą warto się wybrać. W tym roku potrwa od 18 sierpnia do 24 sierpnia.

Dla osób lubiących muzykę Mozarta to na pewno najlepsza impreza tego typu w Polsce. Warto wtedy odwiedzić Gdańsk i wybrać się chociaż na jakiś koncert, tym bardziej że większość koncertów jest darmowa i odbywa się w przepięknej scenerii Parku Oliwskiego w Gdańsku.
O Mozartianie pisałam tutaj:

https://magictravelsaroundtheworld.wordpress.com/2015/08/18/mozartiana-2015/

A pod poniższym linkiem znajduje się program tegorocznej imprezy.

http://mozartiana.pl/pl/

Kamienne kręgi w Węsiorach

Tagi

Gdańsk, Goci, kamienne kręgi, kurhany, pochówek, Szwajcaria Kaszubska, Węsiory

Około 65 km od Gdańska, niedaleko wsi Węsiory w malowniczej Szwajcarii Kaszubskiej, znajduje się jedno z najbardziej zagadkowych miejsc w Polsce – zespół kamiennych kręgów. Nie wiadomo kim byli budowniczowie tych kręgów, ale można podziwiać ich wiedzę matematyczną, geometryczną i astronomiczną.

Kamienne kręgi ustawione są w punktach energii, które tworzą tzw. podziemne syfonowe cieki wodne, których jest dużo w tej okolicy. Kręgi to także pradawny kalendarz astronomiczny, wyznaczający punkty wschodów słońca w przesilenia oraz siewu i zbiorów. Zapewne było to również miejsce narad, spotkań i sądów plemiennych.

Archeolodzy znaleźli tutaj pochówki członków plemion gockich, którzy wędrowali przez te tereny w I i II wieku n.e. Natomiast okoliczni mieszkańcy i członkowie Stowarzyszenia Badań Kamiennych Kręgów obserwowali w tym miejscu ciekawe układy gwiazd, tzw. zbieg gwiazd nad kręgami.

Zobaczyć tutaj można Krąg Ofiarny, Krąg Strażnika, Krąg Bezimienny, Krąg Spotkań, kręgi niepełne i Chram. Bardzo silne wiry energetyczne występują w Kręgu Strażnika, stąd nie jest on dla każdego. Najlepiej położyć się na kamieniach i zrelaksować. Ponoć w tym okręgu nastąpiło wiele uzdrowień.

Wywieszki na drzewach wskazują dane miejsca.

Na drzewie przymocowany jest także Plan Zespołu Kamiennych Kręgów.
Nic tutaj nie przestawiaj i nie zabieraj z tego miejsca kamieni.

Warto także pochodzić po tym malowniczym terenie.

Odwiedź Muzeum Kryminalistyki w Gdańsku

Tagi

Biblioteka Prawna Uniwersytetu Gdańskiego, boja, budynek Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, katastrofa autobusu w Gdańsku Kokoszkach, katastrofa promu na Motławie, Manekin, Muzeum Kryminalistyki, pożar w hali Stoczni Gdańskiej, restauracja Manekin, wybuch gazu w gdańskim wieżowcu

Już od dawna planowałam odwiedzić Muzeum Kryminalistyki, które jak może jeszcze niektórzy pamiętają, mieściło się kiedyś w Katowni i Wieży Więziennej na Targu Węglowym w Gdańsku. Tu mieściła się wtedy także Pracownia Kryminalistyki Uniwersytetu Gdańskiego. Niestety potem muzeum musiało oddać pomieszczenia dla Muzeum Bursztynu i przeniosło się do budynku Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego przy ulicy Bażyńskiego 6 w Gdańsku. To jedyne takie muzeum w Polsce i aż szkoda, że mieści się w tak odległym miejscu od innych atrakcji Gdańska.

Idąc do muzeum minęłam Bibliotekę Prawną Uniwersytetu Gdańskiego.

Przeszłam obok budynku Wydziału Nauk Społecznych.

Obok mieści się budynek Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, w którym znajduje się Muzeum Kryminalistyki. Można je zwiedzać od poniedziałku do piątku od 8:00 do 14:00, po wcześniejszym umówieniu się na zwiedzanie dzwoniąc pod numer telefonu: +48 585232901.
Zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem, który bardzo ciekawie opowiada o zgromadzonych tutaj przedmiotach.
W muzeum nie wolno robić zdjęć – pozwolono mi na kilka do tego postu.

Po wejściu do sali zaczynam zwiedzanie od tablicy przedstawiającej polskiego seryjnego mordercę o kryptonimie milicyjnym Skorpion. Nazywał się Paweł Alojzy Tuchlin i był wcześniej karany za drobne kradzieże. Zatrzymano go 31 maja 1983 roku w wieku 37 lat, posądzając go o kradzież drewna. Jednak podczas przeszukania znaleziono u niego ukryty w bagażniku samochodu młotek, na którego trzonku znajdowała się krew ofiar. Podczas przesłuchania oskarżony bardzo chętnie i obrazowo przedstawiał swoje czyny. Skazany został na karę śmierci i powieszony w maju 1987 roku za zabójstwo 9 kobiet (w wieku od 18 do 35 lat) oraz usiłowanie dalszych 11 zabójstw, których dokonał w latach 1975–1983. Był to przedostatni wyrok śmierci wykonany w Polsce (ostatni wyrok wykonano 21 kwietnia 1988 w krakowskim więzieniu przy ul. Montelupich na Stanisławie Czabańskim skazanym za gwałt i zabójstwo). Oprócz tablicy ze zdjęciami ofiar oraz portretami pamięciowymi jest także gablota z odciskami butów Pawła Tuchlina i oryginalna belka na której go powieszono.

W muzeum pokazano również organy ludzkie przez które przeszły kule. Jest tutaj dział broni i amunicji, gdzie zgromadzono m.in. broń palną, pneumatyczną, zabytkową, sportową i wojskową oraz wyposażenie i umundurowanie policyjne i wojskowe. Z ciekawostek to warto się przyjrzeć dwóm pistoletom atrapom. Jeden wykonano z chleba, a drugi z modeliny. Można także zobaczyć przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej, broń samodziałową oraz siekiery i kusze (te są bardzo ciekawe, ponieważ wykonano je ze sprzętów domowych i instrumentów).

W gablotach umieszczono różne kajdanki, gwizdki, odznaki, dokumenty czy narzędzia włamań i fałszywe banknoty. W muzeum są także stare maszyny do pisania, godła polskie, walizka kryminalistyczna, radiostacje, stare telefony i inne sprzęty.

Na jednej ze ścian wisi tablica z tatuażami i przewodnik opowiada ciekawostki dotyczące tatuaży więziennych. Symbole najczęściej tatuowane są na prawej dłoni pomiędzy kciukiem, a palcem wskazującym, tak aby były od razu widoczne.
Jeżeli ktoś ma jedną kropkę między tymi palcami to oznacza fach złodziejski. Duże znaczenie ma lokalizacja znaku i łatwo wtedy poznać czy skazany należy do ludzi czy „frajerów”. I tak kropka za uchem i na nosie mówi, że dana osoba jest cwelem. Z kolei mała kropka w okolicy lewego oka jest oznaką przynależności do grupy grypsujących. Kropka na czole (najczęściej pomiędzy brwiami) to świr. Wśród więźniów można spotkać także wojskowe pagony tatuowane na barkach, które oznaczają staż więzienny. Każda belka to 1 rok, a każda gwiazdka to 3 lata.
W jednej z gablot jest książeczka z rysunkami i opisami jak wykonywać więzienne tatuaże i co one oznaczają – spisana jest przez jednego z więźniów.

Kolejnym eksponatem jest zmumifikowane ciało mężczyzny, liczące sobie około 300 lat, zachowane w bardzo dobrym stanie.

Jest także stara boja rosyjska.

W muzeum znajdują się także zdjęcia trzech tragedii jakie miały miejsce w Gdańsku w latach 1994-1995.

Pierwsza to pamiętna katastrofa autobusu w Gdańsku Kokoszkach – wypadek drogowy, który wydarzył się 2 maja 1994 w Gdańsku. Autobus zjechał na pobocze i uderzył w przydrożne drzewo, które tak przecięło autobus, że znalazło się w jego środku. Autobus był przepełniony – jechało nim 75 pasażerów, zamiast przepisowych 51. Zginęły wtedy 32 osoby, a 43 były ranne. Jest to wypadek drogowy z największą liczbą ofiar śmiertelnych, jaki wydarzył się na terytorium Polski.

Drugą tragedią był pożar w hali Stoczni Gdańskiej, który miał miejsce 24 listopada 1994 podczas koncertu zespołu Golden Life. Na koncercie było około 2000 osób. W wyniku obrażeń śmierć poniosło 7 osób, a rannych zostało około 300 osób. Przyczyną powstania pożaru było podpalenie, jednak sprawcy do dziś nie ustalono.
Przed miejscem, gdzie kiedyś stała hala, ustawiono pomnik, składający się z dwóch kolumn i metalowej belki, na której znajduje się fragment refrenu utworu zespołu Golden Life – „Życie choć piękne tak kruche jest”.

Kolejną tragedią był wybuch gazu w gdańskim jednoklatkowym wieżowcu, który miał miejsce 17 kwietnia 1995 o godzinie 5:50. W bloku zapadły się wtedy całkowicie 3 dolne kondygnacje (2 piętra zostały wbite w ziemię). Na szczęście budynek się nie zawalił. Jednak jego stan techniczny był na tyle zły, że podjęto decyzję o jego wysadzeniu. Odbyło się to 18 kwietnia 1995. W wyniku tej katastrofy zginęły 22 osoby. W 1997 roku w miejscu dawnego budynku wzniesiono nowy, w którym zamieszkała część rodzin ofiar katastrofy. W dniu 18 kwietnia 2005 odsłonięto na budynku tablicę poświęconą ofiarom katastrofy.

Znajdują się tutaj także zdjęcia z jeszcze jednego wydarzenia – katastrofy promu na Motławie. O tym wydarzeniu w ogóle nie wiedziałam. Do tragedii doszło 1 sierpnia 1975 w Gdańsku. Podczas trwania Jarmarku Dominikańskiego chciano ułatwić turystom i mieszkańcom komunikację i uruchomiono prom linowy przez Motławę. Do wypadku doszło około godziny 15:00, gdy prom stojąc na rzece czekał na przepłynięcie statku Żeglugi Gdańskiej Maryla, który kierował się w kierunku morza. Zaczepił on o napięte liny stalowe, po których prom był prowadzony i pociągnął liny wciągając prom pod wodę. Środkowa część promu była osłonięta blaszanym dachem, a boki brezentowymi ściankami i osoby znajdujące się pod zadaszeniem nie miały szans, aby się wydostać. Prom zatonął w ciągu niecałej minuty. Zginęło wtedy 18 osób.

To już wszystko o czym chciałam napisać jeżeli chodzi o zwiedzanie tego muzeum. Zachęcam do jego odwiedzenia, ale nie z dziećmi.

W pobliżu jest restauracja Manekin, gdzie warto wstąpić na bardzo dobre naleśniki.

Ja zjadłam naleśniki zapiekane z serem (krewetki z cukinią i porem, beszamel),

spróbowałam także bardzo dobrej lemoniady.

Gdzie zjeść w Gdańsku podczas zwiedzania miasta

Tagi

bar, Bar Mleczny, Bar pod Rybą, Familia Bistro, Gdańsk, Kawiarnia Maraska, Kawiarnia Pikawa, kibiny, Mito Sushi, Patio Espanol, restauracja, Restauracja Tekstylia, restauracje, Rybakówka

Podczas moich spacerów po ulicy Długiej czy Długim Targu, zwłaszcza w sezonie, bardzo dużo osób pyta mnie gdzie warto zjeść. To moje propozycje:

Bar pod Rybą na ulicy Piwnej 61/63
W tym lokalu można zjeść rybę, ale słynie on przede wszystkim z pieczonych ziemniaków. Można je zjeść z łososiem, kurczakiem, tuńczykiem, krewetkami i innymi dodatkami – wybór jest bardzo duży i każdy znajdzie coś dla siebie. W cenie do wyboru jest jeden z sosów. Ja najbardziej lubię pieczonego ziemniaka z kurkami z sosem koperkowym.

http://barpodryba.pl/

Restauracja Tekstylia na ulicy Szerokiej 11/13
Można tu zjeść śniadania, sałatki (bardzo lubię z łososiem i krewetkami), zupy (polecam rybną i chłodnik) czy makarony. Ja uwielbiam paschę i szarlotkę oraz robioną w tym lokalu lemoniadę.

http://tekstyliacafe.pl/

 

Kawiarnia Pikawa na ulicy Piwnej 14/15
To lokal tego samego właściciela co Restauracja Tekstylia. Można tutaj zjeść ciasta i jak już wspomniałam polecam paschę i szarlotkę. Jest tutaj bardzo duży wybór kaw i herbat (zimą z przyjemnością piję herbatę Kłapouchego lub Misiową). Są lemoniady, czekolady i koktajle – zatem każdy wybierze coś dla siebie.

http://pikawa.pl/

 

Patio Español na ulicy Tandeta 1 (róg ulicy Szerokiej i Tandeta)
Jeżeli tęsknisz za dobrą hiszpańską kuchnią to wstąp tutaj. Ja polecam zupę z owoców morza, sałaty i steki.

http://www.patioespanol.pl/

 

Kawiarnia Maraska na ulicy Długiej 31/32
Kiedyś było lepiej, niestety po remoncie asortyment się zmniejszył i już nie jest tak klimatycznie. Dalej można wypić dobrą kawę i herbatę, zjeść dobre ciasto – polecam paschę. Jest tutaj także sklep i można kupić m.in. owoce w czekoladzie (agrest i ananas w czekoladzie są bardzo dobre).

https://www.maraska.pl/

 

Mito Sushi na ulicy Szerokiej 91
Jeżeli masz ochotę na sushi to proponuję ten lokal w Gdańsku. Mają także przepyszne zupy. Ja najbardziej lubię z owocami morza i pszennym makaronem. Byłam tutaj już wiele razy i nigdy się nie zawiodłam.

http://www.mitosushi.pl/

Familia Bistro na ulicy Garbary 2/4 (boczna od ulicy Długiej)
Jeżeli lubisz dania kuchni litewskiej to warto tutaj przyjść. Ja przychodzę na kibiny – pierogi pieczone wyrabiane z kruchego ciasta.

http://familiabistro.pl/

Rybakówka smażalnia ryb na ulicy Stągiewnej 7
Będąc na teatrach ulicznych w tym roku znalazłam ten lokal i do niego wstąpiłam. Ryba i krewetki były bardzo smaczne.

W pobliżu Rybakówki jest Bar Mleczny (ulica Stągiewna 15). Jadłam tam naleśniki z twarogiem i racuchy. Były smaczne.

Warto także wstąpić na cytrynówkę do „Pijalni wódki i piwa” (Długi Targ 35/38B; wejście od ulicy Kuśnierskiej). O tym miejscu pisałam także opisując Noc Muzeów w Gdańsku.